„Lektury dla kibica” – Historia włoskiego futbolu

Lektura dla kibiców calcio.

Rozdział 201.

Calcio. Historia włoskiego futbolu – John Foot

Kiedy w moje ręce trafiła książka „Calcio” Johna Foota pomyślałam, iż będzie to publikacja podobna do pozycji „Aniołowie o brudnych twarzach” autorstwa Jonathana Wilsona. Już pierwszy rzut oka nasuwał spore podobieństwa. Obie lektury są bardzo obszerne, a podtytuły brzmią niemal identyczne – „Piłkarska historia Argentyny” vs „Historia włoskiego futbolu”. Czy moje przypuszczenia były słuszne? Poniekąd, aczkolwiek nie do końca. 

Owszem, zarówno jeden, jak i drugi autor przedstawił futbolową historię wybranego kraju w szerokim kontekście. Odniosłam jednak wrażenie, że dla Wilsona piłka nożna stała się punktem wyjścia do ukazania historii Argentyny. Natomiast w książce Foota futbol jest zawsze na pierwszym miejscu, głównym tematem, choć został opisany w ujęciu historycznym, społecznym, ekonomicznym, czy też politycznym.

„Włosi niezmiennie wychodzili z założenia, że to ich liga jest najlepsza na świecie.”

„Calcio” to lektura „naszpikowana” intrygującymi wiadomościami, anegdotami i historiami. Autor bierze pod lupę legendy oraz obala mity. Przybliża czytelnikowi włoski futbol, Włochy, jak i Włochów. Kraj, ludzi, styl życia, poglądy. 

Jak już zostało wspomniane książka jest bardzo obszerna. To jedna z „cegieł” wśród pozycji literatury sportowej. Liczy nieco ponad 700 stron praktycznie samego tekstu. Jedynie gdzieniegdzie znajdują się pojedyncze fotografie. Dlatego też przeczytanie lektury zajmuje niemało czasu. Bez wątpienia jednak warto go poświęcić, gdyż książka jest prawdziwą „kopalnią” wiedzy o włoskim futbolu.

„Świat calcio był od samego początku rozdzierany przez podziały, kontrowersje, rywalizacje i zajadły debaty.”

John Foot wybrał ciekawą koncepcję na przedstawienie piłkarskiej historii Italii. Otóż nie układa się ona chronologicznie, lecz tematycznie. Poznajemy, zatem świat calcio z różnej perspektywy. Autor opisuje początki i rozwój futbolu na Półwyspie Apenińskim, opowiada o piłkarskich miastach, wspomina najbarwniejsze futbolowe postacie. Analizuje zmiany taktyki i defensywną mentalność Włochów, opisuje ogrom problemu rasizmu wśród włoskiego społeczeństwa, a także opowiada o największych skandalach, które na przestrzeni lat wstrząsnęły calcio. Bardzo ciekawym wątkiem są włoscy kibice, grupy ultras oraz związane z nimi wstrząsające akty przemocy. Całość lektury dopełniają tematy dotyczące drużyny narodowej, mediów oraz władzy i polityki.

„Włoscy kibice mają głęboki szacunek wobec historii.”

Książka Johna Foota to „kawał” historii. Sięgając po nią dowiecie się, dlaczego pierwszy sezon ligi włoskiej trwał… jeden dzień, od kiedy pojedynkom Romy z Juve towarzyszy gorąca atmosfera, czy też, do którego klubu odnosi się slogan „lepiej być drugim niż złodziejem”. Odkryjecie, za kogo Juventus zaoferował aż sześciu zawodników, który sezon fani Interu określają mianem „wielkiej kradzieży”, jak również, który piłkarz odebrał sobie życie w dziesiątą rocznicę przegranego finału Pucharu Europy.

Dowiecie się, które miasto swego czasu miało dwie drużyny grające w dwóch różnych krajach, do kogo porównuje się wszystkich zagranicznych piłkarzy grających w Italii oraz czy istnieją ultrasi reprezentacji narodowej. Poznacie etymologię słowa tifosi, którym określa się włoskich kibiców. Odkryjecie, dlaczego transmisje meczów we włoskiej telewizji są specyficzne. Przypomnicie sobie również szczegóły afery Calciopoli, katastrofy na wzgórzu Superga oraz tragedii na Heysel. 

„W konsekwencji afery Calciopoli włoscy sędziowie sięgnęli dna.”

„Calcio” to także kopalnia anegdot. Dowiecie się, na czym polegał „złoty przekręt”, czyli skandal, który nigdy nie stał się skandalem, czy też nagrobek, którego trenera ma kształt Pucharu Europy. Odkryjecie, którego klubu prezydentem został człowiek, który przed laty… uśmiercił jednego z jego najsłynniejszych zawodników w wypadku samochodowym. Przeczytacie nawet o piłkarzu, który na treningi przyjeżdżał w jedwabnej piżamie.

W której drużynie istniały tak duże podziały, że piłkarze przebierali się w dwóch osobnych szatniach? Kto nazwał Zbigniewa Bońka „Piękność nocy”? O kim śpiewano, że „strzela w rytmie fokstrota”? W jaki sposób trzy konie wyścigowe doprowadziły do degradacji klubu piłkarskiego?

„[…] dla włoskiego kibica sędzia jest  z a w s z e  skorumpowany, chyba że udowodni, że jest inaczej.”

„Calcio” to bez wątpienia pozycja obowiązkowa dla każdego fana włoskiego futbolu. Lektura nasycona historią, anegdotami i ciekawostkami. Pozycja nietuzinkowa, wciągająca, intrygująca. Polecam!

Za możliwość przeczytania i zrecenzowania książki dziękuję Wydawnictwu SQN.

Źródło zdjęcia: własne

Powiązane wpisy:
   1. Aniołowie o brudnych twarzach. Piłkarska historia Argentyny
   2. Podcięte skrzydła kanarka. Blaski i cienie brazylijskiego futbolu