„Lektury dla kibica” – Historia futbolowej taktyki

Piłkarska lektura obowiązkowa.

Rozdział 235.

Odwrócona piramida – Jonathan Wilson

Włoskie catenaccio, holenderski futbol totalny, hiszpańska tiki-taka, niemiecki gegenpressing. Jeśli interesujecie się piłką nożną powyższe określenia z pewnością nie są wam obce. Jednak czy wiecie jak narodziły się wspomniane style gry? Jaką drogę przeszedł futbol zanim przyjął współczesną formę? Które ustawienie taktyczne jest najlepsze?

Każdy, kto chce znaleźć odpowiedzi na uprzednie pytania i zgłębić tajniki taktyki piłkarskiej powinien sięgnąć po „Odwróconą piramidę”. Książkę, która doczekała się miana kultowej, a której najnowsze, trzecie wydanie ukazało się w lutym br. nakładem Wydawnictwa SQN.

„Oto sedno problemu – można stwierdzić, że całą historia taktyki opisuje starania, w jaki sposób osiągnąć najlepszą równowagę między solidnością w defensywie a płynnością w ataku.”

„Odwrócona piramida” to opis ewolucji piłki nożnej od jej początków aż do czasów współczesnych. Nie jest to jednak „sucha teoria”, lecz historia światowego futbolu przedstawiona przez pryzmat taktyki. Jonathan Wilson ukazuje jak rozwijał się futbol, tłumaczy przyczyny powstania największych innowacji taktycznych, analizuje poszczególne style gry i przedstawia postacie kluczowe dla ich rozkwitu.

To pozycja pełna wiedzy i niuansów taktycznych, naszpikowana historią, anegdotami i intrygującymi faktami. Książka jest bardzo obszerna i szczegółowa, to niespełna sześćset – zapisanych drobną czcionką – stron. Nie ma w niej ani jednego zdjęcia, za to gdzieniegdzie autor załączył – bardzo pomocne – grafiki ukazujące ustawienia opisywanych drużyn.

 „[…] jeśli piłka nie zostanie odzyskana w ciągu trzech sekund, zespół powinien się wycofać i zająć pozycje defensywne.”

„Odwrócona piramida” to „kawał” niezbyt łatwej i lekkiej lektury. Ogrom informacji sprawia, że trzeba poświęcić jej naprawdę sporo czasu, chcąc cokolwiek z niej wynieść. Zaś dogłębne, nieraz zawiłe analizy wymagają pełnego skupienia czytelnika. Jednak włożony trud i czas w przeczytanie książki są bez wątpienia tego warte.

Książka zawiera wszystko, co trzeba wiedzieć o piłkarskiej taktyce. Mówiąc krótko dzieło Wilsona to pozycja z gatunku must read dla każdego trenera, piłkarza oraz dziennikarza sportowego. Raj dla prawdziwych miłośników futbolowej taktyki.

„Najważniejszą rzeczą w futbolu jest to, co gracz robi na boisku, kiedy nie jest przy piłce, a nie wtedy, gdy ją ma.”

Sięgając po tę książkę poznacie przyczyny powstania odmiennych stylów gry w różnych regionach świata oraz zrozumiecie jak poszczególne sposoby gry determinowały narodziny nowych ustawień taktycznych. Prześledzicie historię zmian przepisu o spalonym i ich wpływu na taktykę. Odkryjecie gdzie narodził się współczesny sposób rozumienia futbolu i dyskutowania o nim, a także, co odróżnia dzisiejszy futbol od dawnego.

Dowiecie się, w którym meczu Anglia zagrała zaledwie jednym obrońcą i aż siedmioma napastnikami oraz kto pierwszy w odniesieniu do gry Hiszpanów użył określenia la furia. Przeczytacie, która drużyna, jako pierwsza zastosowała krycie strefą, który mecz miał największy wpływ na historię angielskiej piłki, jak również, kto wymyślił pressing. Odkryjecie także jak u Pepa Guardioli wygląda trening taktyczny oraz dzięki jakiemu ćwiczeniu prowadzone przez niego zespoły regularnie notowały wysoki procent posiadania piłki.

„Najmniejsza zmiana w jednej części boiska może mieć zupełnie nieoczekiwany i radykalny wpływ na wydarzenia w dowolnym innym miejscu.”

W książce znajdziecie również sporo ciekawostek i anegdot. Dowiecie się, który zawodnik został pierwszym człowiekiem złapanym na spalonym, z jakiego powodu w czerwonych koszulkach Arsenalu zmieniono kolor rękawów na biały, a także, o kim śpiewano, że „strzela gole w rytmie fokstrota”. Przeczytacie, kto w Wielkiej Brytanii był pierwszym „menedżerem we współczesnym rozumieniu tej funkcji” oraz kto rozpoczął pierwszy trening od nauczenia zawodników jak poprawnie wiązać sznurówki.

Odkryjecie, co oznacza słowo catenaccio, dlaczego Bill Shankly nienawidził Helenio Herrery, czy też, kto mówił kontuzjowanym piłkarzom by ból rozetrzeć… wędzonym śledziem. Ponadto poznacie wynalazców piłkarskich zagrań i trików – twórcę marianelli, czyli zagrania piętką z powietrza, pomysłodawcę uderzenia szczupakiem, a nawet sporną historię wynalezienia przewrotki.

„Ustawienie drużyny to jedna rzecz, styl to natomiast co innego […].”

Dlaczego stosowanie pressingu na poziomie amatorskim jest praktycznie niemożliwe? Kto chcąc maksymalnie utrudnić grę rywali kazał polać boisko wodą, choć padało non stop od kilku dni? Co w brazylijskim języku piłkarskim oznacza „wąż” oraz „zebra”? Kto i dlaczego według legendy rzucił klątwę na Benficę i od tamtej pory klub nie zdobył żadnego europejskiego trofeum? Która reprezentacja w ramach przygotowań do MŚ’70 przeszła program treningowy NASA?

To wszystko i o wiele, wiele więcej czeka na Was w książce Jonathana Wilsona!

„Postęp często zaczyna się od porażki.”

 

Za możliwość przeczytania i zrecenzowania książki dziękuję Wydawnictwu SQN.

 

Źródła zdjęć: własne

 

Powiązane wpisy:

    1. Gegenpressing i tiki-taka. Jak rodził sięnowoczesny europejski futbol

    2. Premier League. Historia taktyki wnajlepszej piłkarskiej lidze świata

    3. Aniołowie o brudnych twarzach. Piłkarskahistoria Argentyny